Sanat İçin Sanat mı, yoksa Toplum İçin Sanat mı?
Uzun zamandır tartışılan ve sonucu olmayan bu tartışmayı her iki konudan 3 başlıkta inceleyeceğiz.
İçindekiler.
Sanat Sanat İçin.
* Sanat Sanat İçin Ne Demek.
* Sanat İçin Sanat Akımları.
* Sanat İçin Sanat Düşüncesinin Temsilcileri.
Toplum İçin Sanat.
* Toplum İçin Sanat Ne Demek.
* Toplum İçin Sanat Akımları.
* Toplum İçin Sanat Düşüncesinin Temsilcileri.
''Sanat İçin Sanat'' Ne Demek.
Fransızca “l’art pour l’art” sloganından Türkçeye çevrilen “sanat için sanat” kavramı, sanat eserlerinin yalnızca “sanat için” üretilmesini ve yalnızca sanatsal açıdan değerlendirilmesini savunur.
"Sanat İçin Sanat" terimini, Théophile Gautier (1811~1872), 1835 tarihli kitabın Mademoiselle de Maupin'in önsözünde bir slogan olarak kullandı. Ancak Gautier bu terimi ilk yazan kişi değildi, Victor Cousin, Benjamin Constant ve Edgar Allan Poe'nun çalışmalarında da bu kullanıldı.
Sanat için sanatın ereği; yalnız sanattır. Bu görüşe göre, sanatçı eserini toplumun faydalanması için değil, heyecan duyması için yaratmaktadır.
Sanat için sanat Akımları.
KLASİSİZM
17.yy ortalarında Fransa'da ortaya çıkan edebiyat akımıdır. Akla ve sağduyuya değer verirler. İnsandaki tabiata, insanların iç dünyasına saygı göstermek esastır. Konularını eski Yunan ve Latin edebiyatından alırlar.
REALİZM
19.yy'ın ikinci yarısında Fransa'da romantizme tepki olarak doğmuştur. Konu gerçekten alınır. Olay ve kişiler yaşanan ve yaşayan kişilerin benzerleridir.
PARNASİZM
Parnasizm, şiirde gerçekçiliktir ve romantik şiir anlayışına karşı olarak 19. yüzyılda Fransa'da ortaya çıkmıştır. Doğal güzelliğe ve dış görünüşe büyük önem verir.
SEMBOLİZM
19.yy'ın son çeyreğinde ortaya çıkmıştır. Nesneleri olduğu gibi anlatmak mümkün değildir. Nesneler değişerek anlatılabilir.
Sanat için sanat temsilcileri.
Birçok temsilcisi var ama sadece tanınan temsilcilerine yer verdim.
Temsilcileri:
Theophille Gautier,
Theodore Banville,
Francois Coppee,
Jose Maria de Heredia,
Leconte de Liste,
Sully Prudhomme.
Gustave Flaubert,
Stendhal,
Honore de Balzac,
Daniel Defoe,
Charles Dickens,
Hemingway,
Turgenyev,
Çehov,
Gorki,
Gogol,
Tolstoy,
Dostoyevski.
Türk edebiyatında:
Tevfik Fikret,
Cenap Sahabettin,
Yahya Kemal,
Recaizade Mahmut Ekrem (roman ve öyküde),
Samipaşazade Sezai,
Mehmet Akif Ersoy,
Halit Ziya Uşaklıgil,
Mehmet Rauf,
Ömer Seyfettin,
Yakup Kadri Karaosmanoğlu,
Refik Halit Karay,
Reşat Nuri Güntekin,
Halide Edip Adıvar.
Toplum İçin Sanat Ne Demek?
Bu teze göre; sanat doğrudan doğruya topluma yarayan bir araçtır. Edebiyat yapıtı toplumsal koşulların da ürünüdür. Yapıt, hem sanatçının, hem de toplumun malıdır.
Sanatçılar, toplumsal açıdan değerli eserleri farklı açılardan üretebilir: Toplumdaki bir soruna dikkat çekmek, insanları bu sorunlar hakkında bilinçlendirmek, bunlarla ilgili önemli mesajlar vermek veya insanlara örnek olacak karakterler yaratmak, toplum için sanat anlayışının çeşitli boyutlarını oluşturabilir.
Sanat yapıtlarının diğer kollarında olduğu gibi, edebiyat yapıtlarım da; soyaçekim, tarih, topîum, iklim, yaşantının binbir yönlü etkileri altında yetişen öznenin nesneden aldığı izlenimler karşısında ortaya çıkan ürünler sayabiliriz. Sanatçı ister istemez çağının, toplumun, içinde bulunduğu koşulların etkisi altındadır.
Toplum için sanat akımları.
ROMANTİZM
Fransa'da 1830 yıllarında klasizme tepki olarak doğmuştur.Klasik edebiyatın kural ve şekilleri bırakılır. Konular eski Yunan ve Latin edebiyatı yerine Hıristiyanlıktan tarihten ve günlük yaşamından alınır.
NATÜRALİZM
Determinizm anlayışını romana getiren bu akım 19. asrın ikinci yarısında Fransa'da ortaya çıkmıştır. Determinizme göre tabiat olaylarında aynı sebepler aynı sonucu doğurur. Natüralistler, Determinizmi topluma ve insan uyguladılar.
Toplum İçin Sanat Temsilcileri
Bazı temsilcileri
Temsilcileri:
Emile Zola,
Guy De Maupassant,
Alphonse Daudet,
John Steinbeck,
Goncourt Kardeşler.
Türk edebiyatında:
Hüseyin Rahmi Gürpınar,
Nabizade Nazım,
Beşir Fuat.
Ücretsiz Abone Ol!
Kaynak: Wikipedia
0 Yorumlar