Afganistan resmi adıyla Afganistan islam Cumhuriyeti, son dönemlerde sadece savaşlar, ölümler, felaketler ve terör saldırıyla ile gündeme gelen bu muhteşem ülke aslında müthiş bir tarih ve coğrafyaya sahip.
Afganistan'ın başkenti ve en büyük şehri Kabil'dir. Şehirleşme ve ekonomik faaliyetler yoğunlukla bu şehirde bulunur. Yaklaşık 4.000.000 nüfuslu Kabil'den sonra en büyükşehir Kandahar'dır 34 bölgeli yönetim yapısına sahip olan ülkede her bölgenin kendi başkenti bulunmaktadır. Orta Asya bölgesinde yer alan. Ve denize sınırı olmayan bu ülkenin etrafı 6 diğer ülke ile çevrilmiştir. Afganistan'ın güneyinde Pakistan, batısında İran, kuzeyinde Türkmenistan, Özbekistan, Tacikistan ve doğusundaki küçük sınır sayesinde ise Çin ile komşudur. Afganistan tüm ülkeler içerisinde bayrağını en çok değiştiren ülke konumundadır. Bu sık değişikliğin nedeni ülkedeki bitmek bilmeyen siyasi çekişmelerdir. Afganistan bayrağı siyah, kırmızı ve yeşil 3 renkten meydana gelmektedir. Kırmızı Afganistan uğruna savaşan ve şehit olan askerleri siyah geçmişte yaşadıkları karanlık ve zor zamanları yeşil ise umut dolu yarınlar ve İslam Cumhuriyetini temsil eder. Bayrağın tam ortasında Afganistan ulusal amblemi bulunur. Amblemin ortasında 2 minareli 1 cami caminin 2 yanında asılı Afgan bayrakları bayrakların yanında ise 2 adet buğday başağı, en üstte Kelime-i Şehadet. En altta ise Arapça Afganistan yazar. Hemen üstünde ise hicri takvime göre bağımsızlık tarihi olan 1298, yani miladi takvime göre 1919 tarihi yazmaktadır. 652000 kilometrekare yüzölçümüne sahip olan ülke yaklaşık olarak Fransa kadardır ve dünyanın 40. büyük ülkesidir. Afganistan çok çeşitli fiziki özellikleri barındırsa da ülke genellikle dağlık bölgelerden meydana gelmektedir. Ülkenin doğusundan içlerine doğru uzanan ve Himalaya Dağları'nın bir uzantısı olan Hindukuş Dağları ve Pamir zincirleri Afganistan'ı kuzey ve güney olmak üzere 2 bölüme ayırır.
 |
| Hindikuş Dağları |
Bu kadar yüksek ve karla kaplı dağların bulunması, ülkeyi boydan boya dolaşan nehirlerin oluşmasını sağlamıştır ve tarımsal aktivitelerin büyük çoğunluğu bu nehirlere yakın bölgelerde yapılır. Ülkede bol sayıda nehir bulunmasına rağmen Afganistan toprakları genellikle kurak ve su sıkıntısı çekmektedir. Afganistan denize kıyısı bulunmaz ve ekonomisinin çok büyük bir bölümü tarım ve hayvancılığa bağlıdır. Ülkede 15.000.000 çalışabilir iş gücünün %80'i tarım ve hayvancılık ile uğraşmaktadır. Endüstriyel üretimi ağırlıkla sabun, mobilya, ayakkabı, gübre, çimento ve el yapımı halılar oluşturur. Ayrıca Afganistan çok zengin bakır rezervlerine sahiptir. Tarımsal üretim ise yün deri, pamuk, meyve ve haşhaş gibi tarımsal üretim vardır. Afganistan dünyanın en büyük haşhaş üreticisidir ve dünya üretiminin %70'ini karşılamaktadır. Ayrıca yasa dışı esrar üretiminde dünya lideri olduğu tahmin edilmektedir. Başlıca ithalat ve ihracat yaptığı ülkeler ise Pakistan, İran ve Tacikistan'dır. Afganistan para birimi, Afgani'dir ve 1 Afgani 0.097 Türk Lirasına eş değerdir.
Afganistan'ın gezilecek en önemli yerleri arasında başkent kabil'de bulunan Babür Bahçeleri, Darül Sarayı ve Şah rezzo kalesi sayılabilir sayısız cami, medrese ve binlerce yıllık tarihiyle Afganistan keşfedilmeyi bekliyor.
Afganistan istatistik kurumunun verilerine göre, ülke nüfusu 33.000.000 Birleşmiş Milletler 2020 verilerine göre ise yaklaşık nüfus 39.000.000 olduğu tahmin ediliyor. Afganistan nüfusunun sadece %24'ü şehirlerde yaşıyor. Nüfusun %42'si kendisini etnik olarak Peştun kabilesine mensup olarak tanımlıyor. Ve Peştuca dilini konuşmaktadır. Peştunlar ülkede çoğunluğu oluştursa da diğer etnik kökenlerden Tacikler %27'lik bir popülasyona sahipken Hazaralar ve Özbekler %9, Türkmenler ise %4'lük nüfusa sahiptirler.
 |
| Etnik yapı |
Ülkede en çok konuşulan dil %80'lik bir oranla Darice ve Peştun diliyle birlikte afganistan'ın resmi dillerinden biridir. Doğu Farsçası veya Afgan Farsçası olarak da bilinen dil Farsçanın bir lehçesidir Darice bilen bir Afgan bir İranlı ile rahatça iletişim kurabilir. %99'u Müslüman olan halkın %80'i Sünni, %19'u şii Müslümandır. Ülkede diğer dinlerden oluşan azınlıklar Yaşar. Afganistan toprakları 2000 yıldır binlerce yahudi insanlara ev sahipliği yapmışsa da son yıllarda neredeyse bütün Yahudi'ler İsrail ve ABD gibi ülkelere göç etmiştir. Bugün Afganistan'da tek bir Yahudi kalmıştır. Afganistan'ın başkenti Kâbil'de 2 sinagog'un bakımıyla ilgilenmektedir ve Dünyanın çeşitli yerlerindeki Müslüman ve Yahudi'lerden gelen yardımlarla yaşamını sürdürmektedir. Uzun yıllar süren savaş sonrası Afganistan devleti ülkedeki istikrarı tekrar sağlamak için. Dünyadaki birçok ülke ile bağlarını genişletmeye çalışmaktadır. Dil ve kültür bağlarını göz önüne aldığımızda İran ve Afgan halkı arasında bir kültürel bağ ve uyum olsa da 2 ülke yönetimleri arasında ciddi sıkıntılar yaşanabiliyor. Pakistan ve Hindistan, Afganistan'ın en büyük ticaret partnerleri olsalar da İran ile benzer bir şekilde zaman zaman sorunlar yaşanabiliyor.
Afganistan ve Türkiye İlişkileri
Afganistan, Türkiye cumhuriyet'ini tanıyan ikinci ülkedir. 1919 ile 1929 yılları arasında Afganistan tahtında bulunan Emanullah Han çok büyük bir Atatürk hayranıydı ve ülkesinde Atatürk'ün izinde ıslahatlar yaptı. Aynı yıllarda onlarca Türk akademisyen, Türkiye tarafından Afganistan'da bilimin gelişmesi amacıyla gönderilmiş ve bu akademisyenler ülkenin belli başlı üniversitelerin gelişiminde çok büyük katkı sağlamışlardır. Harika bir kültür ve tarihe sahip olan dost ve kardeş ülkemiz Afganistan her ne kadar savaşlarla dolu uzun yıllar geçirmiş olsa da umarız en yakın zamanda dünyada hak ettiği konuma gelebilir.
Tavsiye Edilen Yazılar
128 Milyar Dolar Nerede? Oyunu Çıktı.
Save Ralph Kısa Filmi: Hiçbir hayvan güzellik uğruna acı çekmemeli!
0 Yorumlar